Η διατροφή του μωρού-παιδιού τις πρώτες 1000 μέρες της ζωής του επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Μια υγιεινή διατροφή θα μειώσει δραματικά τον υποσιτισμό του, τις λοιμώξεις, και συνεπώς την παιδική θνησιμότητα. Η σωστή και από νωρίς διατροφή συμβάλλει στην αποτροπή δια βίου κινδύνου ανάπτυξης μη μεταδοτικών ασθενειών όπως παχυσαρκία, διαβήτη και κάποιες μορφές καρκίνου στα παιδιά.

Γνωρίζοντας πως η έκθεση στη γεύση αρχίζει από τη μήτρα κι συνεχίζεται καθώς ένα παιδί αρχίζει να τρώει στερεά τροφή, υπάρχει η ανησυχία ότι η υπερβολική έκθεση σε γλυκά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα ενθαρρύνει τα παιδιά να αναπτύξουν προτίμηση σε αυτά αργότερα.

Υπάρχει παγκόσμιο ενδιαφέρον στο πως οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να τρέφονται υγιεινά και να τα βοηθήσουν να αποκτήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Πολλοί γονείς επικεντρώνονται στις ουσίες ή την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνουν τα παιδιά σε καθημερινή βάση αντί να τα διδάξουν να τρώνε ποικιλία με μέτρο.

Τα παιδιά αναπτύσσονται σημαντικά όσο βρίσκονται στην σχολική ηλικία και έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε θρεπτικές ουσίες.

Η ζάχαρη, ειδικά η ακατέργαστη είναι πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Όμως η ενοχλητική αλήθεια είναι ότι δυστυχώς τα παιδιά τρώνε αρκετή ζάχαρη και θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με αλκοολικούς της ζάχαρης. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζάχαρη και το αλκοόλ μεταβολίζονται παρόμοια στο ήπαρ. Το αλκοόλ το παίρνουμε από τη ζύμωση της ζάχαρης και η διαφορά των δύο αυτών μορίων είναι ότι στο αλκοόλ η μαγιά κάνει το πρώτο βήμα για το μεταβολισμό, ενώ στη ζάχαρη κάνουμε εμείς το πρώτο βήμα με το να τη βάζουμε στον οργανισμό μας.

Το ήπαρ δεν νοιάζεται από το που θα προέλθει το αρχικό μόριο οπότε στο συκώτι προκαλούνται οι ίδιες αρνητικές συνέπειες. Σύμφωνα με τον οργανισμό National Diet and Nutrition Survey τα παιδιά καταναλώνουν τεράστια ποσότητα ζάχαρης με το πρωινό τους. Έτσι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ έχουν δημοσιεύσει ανώτατα όρια ζάχαρης γιατί η ζάχαρη καταστρέφει το ήπαρ και τον εγκέφαλο των παιδιών όπως το αλκοόλ.

‘Έρευνες έχουν δείξει πως η καλή διατροφή μπορεί να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία και την ακαδημαϊκή απόδοση παιδιών-μαθητών. Μια υγιής και ισορροπημένη διατροφή βελτιώνει την ικανότητα του εγκεφάλου και οι μελέτες δείχνουν ότι η ζάχαρη έχει αρνητικές επιπτώσεις στην γενικότερη συμπεριφορά των παιδιών οδηγώντας σε χρόνια νευρικά προβλήματα. Τα παιδιά που έχουν διαγνωστεί για αλλεργίες στο γάλα, αυγά και ξηρούς καρπούς θα πρέπει να έχουν διαφοροποιημένη διατροφή.

Η ζάχαρη αποτελείται από γλυκόζη και φρουκτόζη και ενώ είναι μία πηγή ενέργειας δεν είναι απαραίτητη για τους ανθρώπους. Γι’ αυτό όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες είναι τοξική και εκδηλώνει ασθένειες όπως διαβήτη τύπου 2 όπως και το αλκοόλ χωρίς να καταναλώνουν αλκοόλ. Τα τεχνητά γλυκαντικά που αντικαθιστούν τη ζάχαρη υπνωτίζουν τον οργανισμό αφήνοντας θερμίδες και σάκχαρα και αυξάνοντας έτσι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.  Οπότε θεωρούνται καλύτερα τα φυσικά υποκατάστατα.

Παρακάτω θα αναλυθούν οι ιδιότητες των βασικών υλικών για συνταγές γλυκών και οι δυνατότητες αντικατάστασης τους καθώς και υλικά συνταγών για παιδιά σε σύγκριση με συνταγές για μεγάλους.

Ζάχαρη

 Η ζάχαρη ως η πιο διαδεδομένη γλυκαντική ουσία χρησιμοποιείται στα γλυκά για να εξασφαλίσει την γλυκιά γεύση αλλά και την συντήρηση τους. Συχνά υπάρχει η σκέψη ότι η καστανή ή μαύρη ζάχαρη είναι πιο υγιεινές από τη λευκή. Τόσο το ένα είδος όσο και το άλλο περιέχουν παρόμοια θρεπτικά συστατικά και η διαφορά τους έγκειται στο ότι η λευκή είναι χημικά επεξεργασμένη γι’ αυτό έχει μικρότερη περιεκτικότητα σε κάλιο, μαγνήσιο και ασβέστιο.

Ένα υποκατάστατο της ζάχαρης στα παιδικά γλυκά συχνά είναι το μέλι. Το μέλι αποτελεί ένα φυσικό προϊόν πλούσιο σε βιταμίνες και αντιμικροβιακά και είναι πιο γλυκό. Είναι προτιμότερο να επιλέγονται φυσικές ποικιλίες γιατί σε αυτές διατηρούνται καλύτερα τα θρεπτικά συστατικά του και σαν συνέπεια το βιολογικό μέλι είναι η καλύτερη επιλογή. Ίδιες ιδιότητες και θρεπτικά οφέλη μπορούμε να πούμε πως έχει το σιρόπι σφενδάμου όπως και το σιρόπι αγαύης. Μέρος της δημοτικότητας του σιροπιού της αγαύης οφείλεται στο γεγονός ότι ο γλυκαιμικός δείκτης είναι 30, δηλαδή λιγότερο από το μισό της ζάχαρης που είναι 65. Στο εμπόριο βρίσκουμε 2 τύπους σιροπιού, το σκούρο ωστόσο διατηρεί περισσότερες ποσότητες θρεπτικών στοιχείων σε σχέση με το ανοιχτόχρωμο. Τέλος άλλη μία γλυκαντική ουσία είναι η ζάχαρη καρύδας που έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και πολύ υψηλά επίπεδα βιταμίνης C. Οποιαδήποτε γλυκαντική ουσία προσφέρει στα γλυκά γεύση, άρωμα, αύξηση της διατηρησιμότητας και χρωματισμό της κόρας.

Αυγά

Τα αυγά στα γλυκά έχουν πυκνωτικές και γαλακτοματοποιητικές ιδιότητες καθώς και αφριστικές. Τους δίνουν χρώμα, άρωμα και έχουν υψηλή διατροφική αξία καθώς είναι πλούσια σε πρωτεΐνη και φυσική βιταμίνη D που βοηθά τα παιδιά να απορροφήσουν το ασβέστιο.

Ένα αυγό, σε περιπτώσεις αλλεργίας και άλλων πιθανών παθήσεων των μικρών παιδιών μπορεί να αντικατασταθεί και από μία μπανάνα, μία κουταλιά της σούπας λιναρόσπορο διαλυμένο σε νερό ή μία κουταλιά της σούπας σπόρους chia διαλυμένους στο νερό. Οι επιλογές αυτές είναι πλούσιες σε ίνες, Ω3 λιπαρά, πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά .

Γάλα

Το γάλα επηρεάζει την γεύση και έχει μεγάλη θρεπτική αξία. Βοηθά στη δομή του παρασκευάσματος δίνοντας του μία τρυφερή, φρέσκια και μαλακή υφή. Το γάλα περιέχει πρωτεΐνη και ασβέστιο δίνοντας ενέργεια στα παιδιά και βοηθά στο χτίσιμο του εγκεφαλικού ιστού ενώ είναι ωφέλιμο για τα κόκκαλα.

Κακάο

 Το σκέτο κακάο χωρίς ζάχαρη έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδής ουσίες που βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος, τη λειτουργία της καρδιάς και τη στοματική υγεία. Επίσης προστατεύουν το δέρμα από τη βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία. Το 70% καθαρό κακάο και όχι επεξεργασμένο με αλκάλια είναι η καλύτερη επιλογή. Στα γλυκά προσδίδει αρώματα και γεύση.

Αλεύρι

Το αλεύρι είναι το προϊόν άλεσης υγιούς σίτου σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών. Το αλεύρι αποτελείται από υδατάνθρακες (76-80% άμυλο), κυτταρίνες και άλλα σάκχαρα. Στα παρασκευάσματα συμβάλλει στο σχηματισμό της κόρας, τη διόγκωση και την υφή της ζύμης. Παρόμοια συμπεριφορά έχει και η αλεσμένη βρώμη που συχνά προτιμάται ως πιο υγιεινή επιλογή όπως και το αλεύρι ολικής αλέσεως. Ωστόσο μία κούπα αλεύρι μπορεί επίσης να αντικατασταθεί με 425gr μαύρα φασόλια, εναλλακτική επιλογή για άτομα με δυσανεξία στην γλουτένη.

Βούτυρο

Το βούτυρο και το λάδι προσδίδει γεύση και άρωμα στα παρασκευάσματα, ενισχύει τη δομή, την υφή και τους δίνει ελαστικότητα. Η αντικατάσταση του βουτύρου με το λάδι ουσιαστικά μειώνει τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά από τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα  λιπαρά που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία της καρδιάς. Μία κούπα βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με μισή κούπα πουρέ μήλου μειώνοντας έτσι κατά πολύ τα κορεσμένα λιπαρά, μισή κούπα αλεσμένο αβοκάντο, που έχει μονοακόρεστα καλά λιπαρά, ή μισή κούπα αλεσμένη μπανάνα πλούσια σε βιταμίνες και κάλιο ή ¾ της κούπας ελαιόλαδο που έχει λιγότερα κορεσμένα λιπαρά. Ωστόσο το λάδι μπορεί να αντικατασταθεί με ¾ της κούπας πουρέ μήλου  ή ¾ της κούπας ελληνικό γιαούρτι πλούσιο σε πρωτεΐνες και ασβέστιο. Το γιαούρτι είναι σταθερό γαλάκτωμα που λαμβάνεται από παστεριωμένο γάλα αγελάδας και αποτελείται τουλάχιστον από 80% λίπος, 6% νερό και 0,5% λακτόζη.

Χρώματα

Τα χρώματα ζαχαροπλαστικής είναι πρόσθετα που χρησιμοποιούνται για αισθητικούς και εμπορικούς λόγους. Τα πολύχρωμα γλυκά αποτελούν πόλο έλξης των μικρών παιδιών. Όμως προκαλούν συμπεριφορικές αλλαγές όπως υπερδιέγερση, άγχος ακόμα και πονοκεφάλους στα παιδιά. Τα χρώματα μπορούν να αντικατασταθούν ωστόσο με φυσικό τρόπο. Για το κόκκινο χρώμα χρησιμοποιούμε το παντζάρι, για το κίτρινο τον κουρκουμά, για το πράσινο λαχανίδα (kale) και για το μωβ το μωβ λάχανο.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ… ΑΛΛΙΩΣ!!!

Οι συνταγές γλυκών που θα αναλυθούν ως προς τα συστατικά τους είναι οι κλασικές συνταγές που όλα τα παιδιά λατρεύουν. Θα δούμε  λοιπόν τι υλικά χρειαζόμαστε για το πως μπορούμε να φτιάξουμε pancakes, brownie, μπισκότα και κέικ…αλλιώς!

Pancakes

Brownies

Μπισκότα

CAKE ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ

Καλή Απόλαυση!!!