Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παιδιού που ενεργεί ως νταής;

Ο νταής είναι ένας κοινωνικός χαρακτήρας ο οποίος δημιουργείται μέσα από την οικογένεια. Aφορά κυρίως αγόρια και ενισχύεται περισσότερο από τον πατέρα προς το γιο του. Συχνά όμως το συναντάμε και σε ορισμένες μητέρες που μεγαλώνουν το παιδί τους με το μοντέλο του «άντρακλα».

Τα παιδιά λαμβάνουν ένα μήνυμα από την οικογένεια, ότι η δύναμη και η εξουσία είναι κατόρθωμα και επιτυχία. Όταν το παιδί βρίσκεται στην παιδική χαρά, σπρώχνει και παίρνει την θέση του αλλού. Εάν εμείς οι γονείς δεν το σταματήσουμε και γελάσουμε με θαυμασμό παρατηρώντας την «έξυπνη» συμπεριφορά του γιού μας, τότε αυτόματα ενισχύουμε αυτή του την κίνηση. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε γενετική προδιάθεση, να εκδηλώσουμε μια επιθετική και ανταγωνιστική συμπεριφορά, μας εξηγεί ο κ. Στέλιος Μαντούδης, Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής. Ο νταής βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να την αναπτύξει εφόσον την καλλιεργεί η ίδια η οικογένεια.

Στο σχολείο:
Ο χώρος του σχολειού είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας μας. Παιδιά από διαφορετικές οικογένειες συναντώνται καθημερινά. Μέσα σε μια τάξη αλλά περισσότερο έξω στο προαύλιο συνυπάρχουν όλοι οι χαρακτήρες:

• το κοινωνικό παιδί
• το ευγενικό
• το δειλό
• αλλά και ο νταής

Χαρακτηριστικά του νταή:
Ο νταής είναι το παιδί το οποίο ξεχωρίζει για την σωματική του διάπλαση αλλά και δύναμη.

• Του αρέσει να το θαυμάζουν
• Τον έχουν πρότυπο ορισμένα παιδιά λιγότερο δυνατά μέσα στην τάξη για την εξουσία που ασκεί στους άλλους συμμαθητές
• Τις περισσότερες φορές δείχνουν ότι έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους και αυτοπεποίθηση αλλά στην πραγματικότητα είναι ανασφαλείς και νιώθουν συναισθήματα κατωτερότητας.
• Η επιβεβαίωση από τους γονείς τους, «είσαι ο καλύτερος, είσαι πολύ έξυπνος» δεν αντιστοιχεί πάντα στις πραγματικές δυνατότητες τους

Ο νταής αρχικά προσπαθεί να επιβληθεί στους συμμαθητές του με:

• Την απειλή «δώσ’το μου γιατί θα σε πλακώσω στο ξύλο»
• Τον εκβιασμό «αν το μαρτυρήσεις θα δεις τι θα πάθεις»
• Την λεκτική βία «κοροϊδεύουν βγάζοντας υποτιμητικά παρατσούκλια»
• Την σωματική βία «σπρώχνουν κλωτσάνε κάνουν κινήσεις αιφνιδιασμού» αλλά λίγες φορές καταφεύγουν να χτυπήσουν ένα παιδί γιατί γνωρίζουν τις συνέπειες

Άλλα αίτια που οδηγούν ένα παιδί να γίνει νταής:

• Όταν το παιδί βιώνει ενδοοικογενειακή βία τόσο από τους γονείς ή από μεγαλύτερο αδελφό
• Όταν δεν έχει μάθει να σέβεται τους ενήλικες, μητέρα παππούδες, γείτονες, αντιμιλά βρίζει, απειλεί ή σηκώνει χέρι
• Βίαια βιντεοπαιχνίδια, ταινίες ακόμα και ένα χιουμοριστικό βίντεο με βία θα πρέπει να κατακρίνεται από την οικογένεια
• Παραμέληση από το σπίτι, ελλιπής έλεγχος σε παρέες και στις ομάδες που συμμετέχει
• Όταν από μικρή ηλικία γίνεται μάρτυρας χουλιγκανισμού. Π.χ. πάμε με το παιδί μας σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα και ζει καταστάσεις πάθους και βίας

Συμβουλή Ειδικού:
Για κανέναν γονιό δεν είναι εύκολο να μαθαίνει πως το παιδί του ασκεί βία σε άλλα παιδιά. Ένας ενσυνείδητος γονιός θα πρέπει να καταδικάσει τις πράξεις βίας, όταν μάθει ότι το παιδί του κοροϊδεύει, χτυπάει ή απειλεί. Να προσπαθήσει να το βάλει να απολογηθεί για την συμπεριφορά του δημόσια στην τάξη και να ζητήσει συγγνώμη. Να του επιβάλει να στερηθεί κάποια αγαπημένη του δραστηριότητα για ένα διάστημα. Ένα διαπιστώσει ότι αυτή η συμπεριφορά επαναλαμβάνεται θα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον Ειδικό. Τις περισσότερες φορές οι γονείς με παιδιά που έχουν την συμπεριφορά του νταή αντί να καταδικάζουν τις πράξεις βίας κάνουν ότι δεν ακούνε ή δεν βλέπουν τι κάνει το παιδί τους. Έτσι σιωπηρά εγκρίνουν και ενισχύουν αυτήν την αρνητική συμπεριφορά. Σε μερικές περιπτώσεις την επιβραβεύουν λέγοντας «μη αφήνεις κανένα να σου κολλάει», πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο το παιδί τους θα προετοιμαστεί καλύτερα για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις τις κοινωνίας και τον ανταγωνισμό στην ενήλικη ζωή.

Αυτή η προτροπή είναι λανθασμένη. Τα παιδιά μαθαίνουν:

• Να ζουν χωρίς όρια
• Μπλέκουν σε καυγάδες
• Συμμετέχουν σε βανδαλισμούς ή μικροκλοπές και μερικές φορές έχουν πάνω τους σιδερογροθιές, αλυσίδες ή γίνονται μέλη συμμορίας
• Έχουν προδιάθεση να δοκιμάσουν αλκοόλ ή τσιγάρο
• Συχνά αποβάλλονται ή έχουν επιθυμία να εγκαταλείψουν το σχολείο
• Απομονώνονται από τα υπόλοιπα παιδιά
• Εμείς οι γονείς έχουμε την απόλυτη ευθύνη για την συμπεριφορά του νταή και τις εκδηλώσεις σχολικής βίας.
• Όλοι θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η πρώιμη ελευθερία χωρίς όρια οδηγεί τα παιδιά μας σε αρνητικές επιλογές και δυσάρεστες καταστάσεις μέσα στην κοινωνία μας

Άρθρο του κ. Στέλιου Μαντούδη, Αναπτυξιακού Εργοθεραπευτή
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou